2024 yılı sonu itibarıyla Türkiye toplam nüfusunun %49,98'ini kadınlar, %50,02'sini erkekler oluşturmaktadır.
60 ve daha yukarı yaş grubundan itibaren kadın nüfus oranı erkek nüfus oranına göre artma eğilimi göstermektedir; 60-74 yaş grubunda kadın nüfus oranı %52,0 iken, 90 ve üzeri yaş grubunda %69,1'e yükselmektedir.
Yaşlı nüfusun (65 ve yukarı yaş) 2024 yılında %55,4'ünü kadın nüfus, %44,6'sını erkek nüfus oluşturmaktadır.
Dünya nüfus projeksiyonlarında Türkiye, 2024 yılında yaşlı nüfus oranına (%10,6) göre 194 ülke arasında 75. sırada yer almaktadır.
15-24 yaş grubundaki genç nüfusun 2024 yılında %48,8'ini kadın nüfus, %51,2'sini erkek nüfus meydana getirmektedir.
Genç nüfus oranı (%14,9) 2024 yılında Avrupa Birliği üye ülkeleri ortalamasından (%10,7) daha yüksektir.
Yaşam Süresi ve Sağlık
Doğuşta beklenen yaşam süresi 2021-2023 döneminde kadınlarda 80,0 yıl, erkeklerde 74,7 yıl olarak hesaplanmıştır; kadınlar erkeklerden ortalama 5,3 yıl daha uzun yaşamaktadır.
Doğuşta sağlıklı yaşam süresi aynı dönemde kadınlarda 56,3 yıl, erkeklerde 59,0 yıl ölçülmüştür; erkeklerin sağlıklı yaşam süresi kadınlardan 2,7 yıl fazladır.
15 yaşına ulaşan genç kadınların beklenen yaşam süresi 66,1 yıl, genç erkeklerin 60,9 yıl olarak tahmin edilmektedir; genç kadınlar genç erkeklere kıyasla 5,2 yıl daha fazla yaşam sürdürecektir.
Yaşlı nüfusta görme zorluğu yaşayan kadınların oranı %11,4, erkeklerin %8,4 düzeyindedir.
Yaşlı nüfusta yürüme yahut merdiven inip çıkmada zorluk çeken kadınların oranı %34,3, erkeklerin %18,2 düzeyindedir.
Yaşlı nüfusta nesne taşıma veya tutmada zorluk yaşayan kadınların oranı %37,5, erkeklerin %19,9 düzeyindedir.
Yaşlı nüfusta öğrenme, hatırlama ya da dikkat toplamada zorluk yaşayan kadınların oranı %18,0, erkeklerin %8,7 düzeyindedir.
Yaşlı nüfusta evde bakım desteğine gereksinim duyan kadınların oranı %19,6, erkeklerin %12,3 seviyesindedir.
2023 yılında yaşamını yitiren yaşlı kadınların %9,8'i iyi huylu yahut kötü huylu tümörler nedeniyle, yaşlı erkeklerin %17,9'u aynı nedenle vefat etmiştir.
2023 yılında Alzheimer hastalığı kaynaklı ölüm kadınlarda %4,1, erkeklerde %2,3 oranındadır.
Eğitim
25 yaş ve üzeri nüfusta ortalama eğitim süresi 2024 yılında kadınlarda 8,8 yıl, erkeklerde 10,2 yıl düzeyindedir (2023 yılında sırasıyla 8,6 ve 10,1 yıl).
6 yaş ve üzeri nüfusta okuryazarlık oranı 2024 yılında kadınlarda %96,2, erkeklerde %99,3 seviyesindedir.
Yaşlı nüfus içinde okuryazar olmayan kadınların oranı 2023 yılında %19,9, erkeklerin %3,3 olup, kadın oranı erkek oranının yaklaşık altı katıdır.
25 yaş ve üzeri nüfusta en az bir eğitim düzeyi tamamlamış kadınların oranı 2023 yılında %87,8, erkeklerin %96,8 düzeyine ulaşmıştır. Söz konusu oran 2008'de kadınlarda %67,5 iken 2023'te %87,8'e yükselmiştir.
25 yaş ve üzeri nüfusta yükseköğretim mezunu kadınların oranı 2023 yılında %22,7, erkeklerin %26,2 düzeyindedir. Söz konusu oran 2008'de kadınlarda %7,1 iken 2023'te %22,7'ye çıkmıştır.
25-34 yaş grubunda yükseköğretim mezunu oranı 2024 yılında kadınlarda %48,9, erkeklerde %41,1 seviyesindedir.
Annesi yükseköğretim mezunu olan fertlerin %84,4'ü yükseköğretimi bitirmektedir; babası yükseköğretim mezunu fertlerde oran %80,3'tür.
Yükseköğretimde net okullaşma oranı 2023/24 öğretim yılında kadınlarda %49,0, erkeklerde %36,7 seviyesindedir.
Gençlerin eğitiminden memnuniyet oranı kadınlarda %66,6, erkeklerde %64,3 düzeyindedir.
İşgücü ve İstihdam
İşsizlik oranı 2024 yılında kadınlarda %11,8, erkeklerde %7,1 şeklindedir.
İstihdam oranı 2024 yılında kadınlarda %32,5, erkeklerde %66,9 seviyesindedir.
İşgücüne katılım oranı 2024 yılında kadınlarda %36,8, erkeklerde %72,0 düzeyindedir.
Genç nüfusta (15-24 yaş) işsizlik oranı 2024 yılında kadınlarda %22,3, erkeklerde %13,1 düzeyindedir.
Genç nüfusta aynı yaş grubunda işgücüne katılım oranı kadınlarda %34,0, erkeklerde %59,5'tir.
Genç nüfusta istihdam oranı 2024 yılında kadınlarda %26,4, erkeklerde %51,7 olarak ölçülmüştür.
Ne eğitimde ne istihdamda olan genç kadınların oranı 2024 yılında %30,1, genç erkeklerin %16,2 düzeyindedir.
Yükseköğretim mezunu kadınların işgücüne katılım oranı 2023 yılında %68,9 seviyesindedir; eğitim seviyesi yükseldikçe kadın işgücüne katılımı artış göstermektedir (Okuryazar olmayan %13,8; Lise altı %26,8; Lise %37,4; Mesleki/Teknik Lise %45,0).
Kadınların istihdam oranı (%31,3) 2023 yılında erkeklerin (%65,7) yarısından düşüktür.
En düşük kadın istihdam oranı 2023 yılında %19,8 ile TRC3 (Mardin-Batman-Şırnak-Siirt) bölgesinde görülmüştür.
Yarı zamanlı çalışma oranı 2023 yılında kadınlarda %16,1, erkeklerde %7,3 şeklindedir.
Hanesinde üç yaşın altında çocuğu olan 25-49 yaş grubundaki kadınlarda istihdam oranı 2023 yılında %27,1, erkeklerde %90,1 düzeyindedir.
Cinsiyetler arası ücret veya kazanç farkı 2023 yılında tüm eğitim düzeylerinde erkek lehinedir.
Üst ve orta düzey yönetici konumundaki kadın oranı 2023 yılında %20,6 olarak saptanmıştır (2012'de %14,4).
Borsa İstanbul (BİST 50) yönetim kurullarındaki kadın üye oranı 2024 yılında %19,4 düzeyine ulaşmıştır (2016'da %12,2).
Tam zaman eşdeğeri (TZE) cinsinden kadın Ar-Ge personeli oranı 2023 yılında toplam Ar-Ge çalışanlarının %34,1'ini oluşturmaktadır; yükseköğretim sektöründe oran %47,7 seviyesindedir.
Aile ve Medeni Durum
Canlı doğan bebeklerin 2024 yılında %48,6'sı kız, %51,4'ü erkektir.
Toplam doğurganlık hızı 2024 yılında 1,48 çocuk olarak gerçekleşmiştir. Yükseköğretim mezunu annelerde hız 1,22 çocuk, okuryazar olmayan ya da okul bitirmemiş annelerde 2,65 çocuk düzeyindedir.
Annenin son iki doğumu arasındaki ortalama süre 2024 yılında 4,7 yıldir.
Yaşlı kadın nüfusun 2024 yılında %45,7'sinin eşi ölmüş durumdadır; yaşlı erkek nüfusta oran %10,8 seviyesindedir.
Genç kadın nüfusun (15-24 yaş) 2024 yılında %11,7'si evlidir; genç erkeklerde oran %3,3 düzeyindedir.
Ortalama ilk evlenme yaşı 2024 yılında kadınlarda 25,8, erkeklerde 28,3 olup yaş farkı 2,5 yıldır.
Resmî evliliklerde eşler arası eğitim farklılığı incelendiğinde (2023) kadınların %16,7'sinin eğitim seviyesinin eşlerinden daha yüksek olduğu, %43,2'sinin aynı seviyede, %38,7'sinin ise daha düşük eğitimli olduğu görülmektedir.
2024 yılında gerçekleşen resmî evlenmelerin %3,3'ü akraba evliliğidir. Son evliliğinde akraba evliliği gerçekleştiren birey oranı en yüksek il %19,9 ile Mardindir; evlenen çiftler arasında akraba evliliği oranı en yüksek il %16,9 ile Şanlıurfadır.
Tek çekirdek aileden oluşan hanehalkı oranı 2024 yılında %63,5, geniş aile hanehalkı oranı %13,3, tek kişilik hanehalkı oranı %20 seviyesindedir.
Toplam hanehalklarının %10,9'u tek ebeveyn ve çocuklardan oluşmaktadır; oran içinde %8,4'ü anne ve çocuklardan oluşan hanelerdir. Anne ve çocuklardan oluşan hane oranı en yüksek iller Bingöl, Elazığ ve Adana'dır.
En az bir yaşlı fert barındıran haneler toplam hanehalklarının %25,3'ünü oluşturmaktadır. Söz konusu hanelerde yaşayan yaşlı bireylerin %74,0'ı tek başına yaşayan yaşlı kadınlardır; kalan %26,0'ı yaşlı erkeklerdir.
Kesinleşen boşanma davaları neticesinde 2024 yılında 186 536 çocuğun velayeti karara bağlanmıştır; çocuk velayetinin %74,4'ü anneye, %25,6'sı babaya verilmiştir.
Yaşam Memnuniyeti ve Algılar
Mutlu olduğunu beyan eden 18 yaş ve üzeri bireylerin oranı 2024 yılında %49,6 düzeyindedir; kadınlarda oran %52,3, erkeklerde %46,9 olup kadınlar daha yüksek mutluluk bildirmektedir.
Evli kadınların %55,4'ü mutludur.
Genç nüfusta (18-24 yaş) mutluluk oranı %51,8dir; genç kadınlarda %55,4, genç erkeklerde %48,4 seviyesindedir.
Bireylerin %72,9'u en büyük mutluluk kaynağı olarak ailelerini göstermektedir.
Gençlerin 2024 yılında en önemli mutluluk kaynağı sağlık (%45,3) olarak belirtilmektedir; genç kadınlarda ilk sırada sağlık (%50,0), ikinci sırada başarı (%20,5), üçüncü sırada sevgi (%20,2) yer almaktadır.
Gelecekten umutlu olduğunu belirten kadın oranı %64,9, erkek oranı %63,6 seviyesindedir.
Yaşadıkları çevrede gece yalnız yürürken kendini güvensiz hisseden kadın oranı %35,9, erkek oranı %15,2 düzeyindedir.
Evde yalnız kaldığında kendini güvensiz hisseden kadın oranı %8,4, erkek oranı %3,1'dir.
Bilişim Teknolojileri Kullanımı
16-74 yaş grubunda internet kullanma oranı 2024 yılında kadınlarda %85,4, erkeklerde %92,2 seviyesindedir.
E-devlet hizmeti kullanan kadın oranı 2024 yılında %66,7, erkek oranı %80,7 düzeyindedir.
Son 12 ay içinde internet üzerinden mal veya hizmet satın alan kadın oranı 2024 yılında %49,3, erkek oranı %54,1'dir; kadınlar en çok giyim-ayakkabı-aksesuar (%83,0) ile kozmetik-güzellik-sağlık ürünleri (%46,6) temin etmektedir.
İnternet üzerinden öğrenme faaliyeti gerçekleştiren kadın oranı 2024 yılında %14,1, erkek oranı %13,7 düzeyindedir.
Sosyal medya ve mesajlaşma uygulamalarında kadınlar en fazla WhatsApp (%82,9), YouTube (%68,0) ve Instagram (%63,9) kullanmaktadır.
Yoksulluk ve Sosyal Dışlanma
Yoksulluk veya sosyal dışlanma riski altındaki bireylerin oranı 2024 yılında kadınlarda %31,5, erkeklerde %27,1 düzeyindedir; 18-64 yaş grubunda risk altındaki kadın oranı %29,5, erkek oranı %23,1'dir.
Geniş aile hanehalklarının %26,9'u yoksulluk sınırının altında yaşamaktadır; söz konusu ailelerde kadın fertler de bulunmaktadır.